Voor thuiswonende ouderen is het van (levens)belang om zo veilig en zelfstandig mogelijk te kunnen leven in hun eigen woonomgeving. Chronische pijn verhoogt het valrisico met letsel bij ouderen. Het is dan ook belangrijk om bij (chronische) pijn te kiezen voor een multidisciplinaire aanpak, bijvoorbeeld door een fysio- of ergotherapeut in te schakelen.
Fysio- en ergotherapeuten zijn pijnspecialisten. Zij motiveren mensen om in beweging te blijven, hun spieren te versterken en beter te ontspannen.
Ook kunnen ze hen ondersteunen om onwenselijke (gedrags)patronen aan te passen die kunnen ontstaan als mensen de pijn proberen te vermijden. Dit gedrag geeft namelijk vaak het tegenovergestelde resultaat, dus nog meer spanning en pijn.
Fysio/oefen- en ergotherapeuten adviseren mensen op het gebied van hulpmiddelen om de pijn tot een minimum te beperken bijvoorbeeld bij het lopen, (gaan) staan, zitten, slapen, verplaatsen.
Daarnaast kunnen therapeuten de mantelzorger ondersteunen, bijvoorbeeld door het geven van adviezen of hen til- en andere technieken aan te leren, om de zorg minder zwaar te maken.
Er is een netwerk van oefentherapeuten Cesar/Mensendieck die intensief geschoold zijn in de behandeling en begeleiding van chronische pijnpatiënten.
Ook diëtisten dragen bij aan de bevordering van de kwaliteit van leven voor mensen met (chronische) pijn. Pijn beïnvloedt eten, drinken, slapen, mobiliteit etc. en leidt vaak tot angst en depressie. Om zo zelfstandig en veilig mogelijk te kunnen blijven wonen in hun eigen vertrouwde leefomgeving
hebben mensen energie nodig. Als deze energie ontbreekt, omdat men door de pijn bijvoorbeeld niet (goed) kan eten of niet de juiste bouwstoffen uit de voeding kan opnemen, dan kan de diëtiste bij de zorg worden betrokken.
De diëtiste zal proberen om een betere voedingsbalans te creëren en zodoende betere voorwaarden te scheppen voor optimale zelfredzaamheid in de thuissituatie.
Bij chronische pijn is vaak sprake van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Bij dergelijke klachten wordt ervan uitgegaan dat een multidisciplinaire behandeling het meest geschikt is. Steeds meer fysio-/oefentherapeuten, maar ook psychotherapeuten specialiseren zich in de behandeling van deze klachten.
Nauwe samenwerking van de wijkzorg met fysio-/ergotherapeuten en diëtisten stelt hun cliënten beter in staat om, ondanks de chronische pijn, zoveel mogelijk de regie over hun leven te behouden. Deze multidisciplinaire samenwerking levert een waardevolle en effectieve bijdrage aan de wijkzorg. In het zorgplan van de wijkverpleegkundigen kunnen de ‘gezamenlijke zorgdoelen’ dienen als uitgangspunt voor de multidisciplinaire aanpak van chronische pijn in de wijk.
Verbunt, J., et. al. (2019). Handboek pijnrevalidatie voor de eerste-, tweede- en derdelijns gezondheidszorg. Houten, Nederland: Bohn Stafleu van Loghum.
Meetinstrumenten in de Zorg, beschikbaar via: https://meetinstrumentenzorg.nl/